
Ebruli
MESUT NÖBETÇİGİL
"Öğrenmenin metodu nedir?" derlerse, ısrar ve istikrardır. Lüzumsuz bilgilerden kendinizi kurtarabildiğiniz kadar kurtarmak. Yüzyılımızın önemli problemlerinden biri de bu. Dikkatler dağınık, kendini toplayamıyor gençler. Anneannemin dediği gibi, "Eli tencerede, gözü pencerede" durumu var. Odaklanmaları gereken şeye, bir türlü odaklanamıyorlar. İşte bu nokta önemli.
Bilgeye, "Bu kemali nasıl buldunuz?" sorusuna, "Kedi fareyi beklerken takip ettim, o kadar dikkatli ve konsantreydi ki bir lokma et için, kedideki bu dikkatin çok fazlası bana lazım dedim ve ben dersimi dikkatle aldım" diyor. Az önce de dediğim gibi istikrar, ısrar etmek de önemli. Tanımadığınız, anlamadığınız bir kelime kavramıyla karşılaştığınızda öğrenene kadar peşinde olmak, lügat karıştırmak önemli.
Bahse değer insanda da bir kaabiliyet, bir potansiyel var. Geçenlerde bir ebru sergisi gezdim, renklerin ahengi muhteşemdi. Arkadaşımın eşi, ebru sanatçısı ve öğretici. Kendisinden ebru konusunda bilgiler derledim.
Yüzyıllar boyu sanatçıyı, ebru teknesinin başında dünyanın bütün dertlerinden alıkoyan, daima dinamik, değişken, kendini aşan sonsuz teknikleri deneme fırsatı veren bir sanat dalı ebru. Varoluşu yüzyıllar öncesine dayanan ebru, kitre ile yoğunlaştırılan su yüzeyine özel boyalar kullanılarak, fırça darbeleri ve yardımcı aletlerle, desenlerin kağıt üzerine aktarılmasına verilen sanatın adıdır. Bir nevi, renklerin suda dansı.
Kağıt bezeme sanatlarının en önemlisi olan ebrunun ne zaman başladığına ilişkin kesin bir belge olmamasına rağmen, çeşitli rivayetler vardır. Ebru, geçmişte teship ve hatla birlikte kitap sayfalarında, albüm kenarlarında, yazı boşluklarında kullanılırken, günümüzde başlı başına bir sanat dalı olarak nitelendiriliyor. Sanat tarihçileri, ebrunun ya da ebru benzeri bir sanatın bin seneden beri Uzak Asya'da ve Orta Asya'da icra edildiğine dair deliller bulduklarını söylüyorlar. Bunun Anadolu'ya, İstanbul'a gelmesi 15. yüzyıl civarı İran üzerinden, ipek yolu ile olmuş. Oradan da Avrupa'ya dağılmış.
Ebru bir kağıt bezeme sanatı, bizim kitap sanatlarımızın bir tanesi. Ebruyu önceleri hattatlar, üzerine yazmak için, daha sonra da levha pervazlarında ve murakka olarak kullanmışlardır. Günümüzde "murakka" kelimesi yerine, Fransızcası olan "paspartu" kelimesi kullanılmaktadır. Fotoğraf veya benzer bir çalışmanın etrafında fon kağıdı ile oluşturulan çerçeve ile, orijinal eser arasındaki ön çerçeveye paspartu denir. Ayrıca ebru kitap kaplama ve ciltlemede de kullanılmaktadır.
Ebru Sanatçısı ve Öğretici Bahtışen Keskin'in eserlerinden örnekleri Ebruli İşler Instagram sayfasından görebilirsiniz.
Kalın sağlıcakla...