6 Gün Sessiz Kaldı, Bir Anda Uyandı: Çin'in Gizemli Uydusu Şüphe Uyandırdı
ABD Uzay Kuvvetleri, Çin'in 3 Temmuz'da fırlattığı ancak altı gün boyunca izlenemeyen Shiyan-28B 01 adlı uydusunun aniden aktif hale gelmesi üzerine alarma geçti. Beklenmedik manevralar ve sıra dışı yörünge tercihleri, uydunun gözetleme amacıyla kullanıldığı şüphelerini artırdı.
6 Gün Sessiz Kaldı, Bir Anda Uyandı: Çin’in Gizemli Uydusu Şüphe Uyandırdı
ABD Uzay Kuvvetleri, Çin’in altı gün boyunca hiçbir izine rastlanamayan ancak ardından bir anda aktif hale gelen Shiyan-28B 01 adlı gizemli uydusunu yakın takibe aldı. Yörüngesi ve davranışlarıyla sıra dışı sinyaller veren uydu, yeni bir “uzay rekabeti” döneminin habercisi olabilir.
Bir Uydu Ortadan Kayboldu, Sonra Geri Geldi
3 Temmuz 2025 tarihinde Çin’in Xichang Uydu Fırlatma Merkezi’nden uzaya gönderilen Shiyan-28B 01 adlı uydu, beklenenden farklı olarak ilk günlerde hiçbir yerden tespit edilemedi. Oysa uzmanlara göre, bir uydunun fırlatıldıktan sonra 24 ila 48 saat içinde küresel uzay takip sistemleri tarafından görülmesi beklenir.
Ancak bu uydu, tam altı gün boyunca adeta görünmez oldu. Dünya, Shiyan-28B 01'in 9 Temmuz’da ABD Uzay Kuvvetleri’ne bağlı Space Domain Awareness (Uzay Alanı Farkındalığı) birimi tarafından tespit edilmesiyle uyanışına tanık oldu.
Yörüngesi Planlanandan Farklı
Uzmanlar, uydunun 794 x 796 kilometrelik dairesel bir yörüngede, yalnızca 11 derecelik bir eğimle döndüğünü açıkladı. Oysa fırlatma sırasında eğimin 35 derece olması bekleniyordu. Uyduyu taşıyan roketin bu düşük eğime ulaşabilmek için üç kez yön değiştirmesi ise olağan dışı bir manevra olarak kayda geçti.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden gökbilimci Jonathan McDowell, Çin’in daha önce bu kadar düşük eğimli bir yörünge tercih etmediğine dikkat çekerek, bu yörüngenin özellikle Güney Çin Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden geçtiğini vurguladı.
Gözetleme İhtimali Güçleniyor
Çinli yetkililer Shiyan serisi uyduların “uzay ortamını gözlemleme” amacı taşıdığını söylese de, ABD’li uzmanlar uydunun gerçek amacının bu kadar masum olmayabileceğini öne sürüyor. Özellikle ABD donanmasının sıklıkla faaliyet gösterdiği bölgeler üzerinden geçmesi, uydunun askeri gözetleme amaçlı olabileceği yorumlarını güçlendirdi.
Son yıllarda Shiyan serisi uydular, alışılmadık davranışlarıyla dikkat çekiyor. Çin'in bazı uydularının kenetlenme ve yörüngede yakıt transferi gibi ileri teknolojilerle donatıldığı, bu sayede görev sürelerini uzatabildiği ve gözetleme kapasitesini artırdığı düşünülüyor.
NASA da Takipte
Gelişmeler yalnızca Pentagon’un değil, NASA’nın da radarında. Kurum yetkilileri, Shiyan-28B 01’in aniden görünür hale gelmesini ve olağan dışı yörüngesini detaylı şekilde incelemeye aldı. Uzay gözlem sistemleri, uydunun ilerleyen günlerde nasıl bir hareket sergileyeceğini yakından izliyor.
Not: Uzay rekabetinin kızıştığı bu dönemde, devletlerin yörüngedeki her adımı daha büyük bir stratejik oyunun parçası haline geliyor. Shiyan-28B 01’in ani uyanışı, sadece bir teknoloji deneyi mi yoksa yeni nesil uzay savaşlarının sessiz başlangıcı mı?
Bakmadan Geçme
