Buca'da sessiz bir kayıp: 574 ada 78 parselde kent belleği yok oldu
Mimar Melih Pekel imzasını taşıyan 1955 yapımı modern dönem binasının yıkılması, İzmir'in mimari hafızasına darbe olarak değerlendiriliyor
İzmir’in Buca ilçesinde bulunan 574 ada 78 parseldeki yapı, yıkımıyla birlikte kent belleğinde önemli bir boşluk yarattı. 1955 yılında Mimar Melih Pekel tarafından tasarlanan modern dönem yapısı, yalnızca fiziksel bir mekân değil; İzmir’in yakın geçmişiyle kurduğu mimari ve toplumsal bağın somut bir örneği olarak görülüyordu.
Söz konusu yapının ortadan kalkması, doğal afetler ya da zamanın yıpratıcı etkileriyle değil; korunamayan, sahiplenilmeyen ve sessizlik içinde gerçekleşen bir kayıp olarak yorumlanıyor. Kent tarihine duyarlı çevreler, bu yıkımın bir bina kaybından öte, İzmir’in hafızasından koparılan bir parça olduğuna dikkat çekiyor.
Modern dönem mimarlık örneklerinin çoğu zaman “tescilli değil” ya da “korumaya değer bulunmuyor” gerekçeleriyle yok edildiği belirtilirken, 574 ada 78 parselde yer alan yapının da bu yaklaşımın bir sonucu olarak kaybedildiği ifade ediliyor. Oysa yapı, sıradan bir arsa değil; kentin mimarlık belleğinde iz bırakan, geçmişle bugün arasında bağ kuran nitelikli bir eserdi.
Konuya ilişkin yapılan değerlendirmelerde, bir yapının yıkılmasıyla birlikte yalnızca betonun değil, o mekânda yaşanmış hayatların, anıların ve kentin kendisiyle kurduğu ilişkinin de yok olduğu vurgulanıyor. Bu tür kayıpların İzmir’i her geçen gün daha da hafızasız bıraktığı dile getiriliyor.
Deva partisi İzmir il başkanı Aybar Uygur, kentlerde mülkiyet hakkının kamu yararı ve kent hakkı ile birlikte ele alınması gerektiğini vurguluyor. Özel mülkiyetin, bir yapının kent kimliği ve toplumsal bellek açısından taşıdığı değeri ortadan kaldırmadığına dikkat çekiliyor.
Kent savunucuları, modern dönem yapılarının korunması için acil bir kent belleği envanteri hazırlanması çağrısında bulunuyor. Tescilli olup olmamasına bakılmaksızın, İzmir’in tarihsel ve kültürel hafızasını taşıyan yapıların korunması gerektiği ifade edilirken, gerçek gelişimin ancak belleğini koruyan kentlerle mümkün olabileceği vurgulanıyor.
574 ada 78 parselde yıkılan yapı, birçok kişi için yalnızca bir adres değil; İzmir’in kaybolan hatıralarından biri olarak anılmaya devam ediyor.
-
İzmir kent belleği
-
aybar uygur
-
deva partisi İzmir
-
modern mimarlık mirası
-
Buca 574 ada 78 parsel
-
Buca yıkım
-
kent hakkı
-
genel
-
izmir yerel
Bakmadan Geçme
