Yalnızca şeker değil, pişirme yöntemleri de yaşlandırıyor
Glikasyon nedir? Hangi pişirme şekilleri yehlike yaratır? Uzman diyetisyen uyarıyor
Glikasyona Karşı Sadece Şekeri Azaltmak Yetmiyor
Uzm. Dyt. Mısra Aydın, sağlıklı yaşlanma ve kronik hastalıklardan korunmak için sadece şeker tüketimini azaltmanın yeterli olmadığını vurguladı. Aydın’a göre, yiyeceklerin nasıl pişirildiği de glikasyon ürünlerinin (AGEs) artmasında önemli rol oynuyor.
"Sadece şeker değil, pişirme şekilleri de glikasyon ürünlerini artırır. Özellikle kızartma, ızgara ve yüksek ısıda pişirme yöntemleri, yiyeceklerde AGE birikimine neden olur," diyen Aydın, bu konuda farkındalık çağrısında bulundu.
Glikasyon Nedir ve Neden Zararlıdır?
Glikasyon, şeker moleküllerinin vücuttaki protein veya yağlara bağlanmasıyla oluşan ve zamanla hücrelere zarar veren kimyasal bir reaksiyondur. Bu süreçte oluşan AGE (Advanced Glycation End-products) maddeleri:
Hücre yapısını bozar
Yaşlanma sürecini hızlandırır
Ciltte kırışıklık, elastikiyet kaybı ve sarkmalara neden olur
Kalp-damar hastalıkları, diyabet ve Alzheimer gibi kronik hastalıklara zemin hazırlar
Aydın, "Bu süreç vücutta sessizce ilerler ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir," diyerek uyarıyor.
Şeker ve Rafine Karbonhidratlar Glikasyonu Tetikliyor
Yüksek şeker ve işlenmiş karbonhidrat tüketimi, kan şekerinin hızla yükselmesine neden olarak glikasyonu tetikliyor. Bu nedenle:
Günlük şeker alımı sınırlandırılmalı
Rafine karbonhidratlar yerine tam tahıllar tercih edilmeli
Beslenmede taze sebze ve meyveye öncelik verilmeli
Pişirme Şekilleri Glikasyonu Artırıyor
Dyt. Mısra Aydın, özellikle kızartma, ızgara ve yüksek ısıda pişirme tekniklerinin, yiyeceklerde AGE oluşumunu artırdığını belirtti. Sağlıklı alternatifler arasında şunlar yer alıyor:
Haşlama
Buharda pişirme
Düşük ısıda fırınlama
Ayrıca, antioksidan içeriği yüksek gıdalar glikasyonun zararlı etkilerini azaltmada etkili:
C vitamini, E vitamini
Yeşil çay
Yaban mersini
Taze sebze ve meyveler
Glikasyon Ölçülebilir mi?
Glikasyonu doğrudan ölçmek zor olsa da, HbA1c testi kandaki ortalama glikoz seviyesini göstererek glikasyon sürecinin dolaylı bir göstergesi olarak kullanılabiliyor. Bu test özellikle diyabet yönetiminde yaygın olarak tercih ediliyor.
“Glikasyon, ciltteki kolajen ve elastin gibi proteinlere zarar verir. Bu da erken yaşlanma belirtileri olan kırışıklık ve sarkmaya neden olur,” diyen Aydın, erken müdahalenin önemine dikkat çekti.
Glikasyonu Azaltmak İçin Neler Yapılmalı?
Şeker ve işlenmiş karbonhidrat tüketimini azaltın
Kızartma ve ızgara yerine haşlama, buharda pişirme yöntemlerini tercih edin
Antioksidan açısından zengin besinleri düzenli tüketin
Bol su içmeyi ihmal etmeyin
Yaşam tarzınızı genel olarak daha sağlıklı hale getirin
Genç Kalmak ve Sağlıklı Yaşlanmak Sizin Elinizde
Glikasyon, yaşlanmayı hızlandıran ve kronik hastalıklara zemin hazırlayan sinsi bir süreçtir. Ancak doğru beslenme, uygun pişirme teknikleri ve şeker tüketiminin kontrolü, bu sürecin etkilerini azaltmak için güçlü birer araçtır.
"Erken önlem almak, glikasyonun etkilerini en aza indirmek açısından büyük önem taşır. Sağlıklı yaşlanmak ve hastalıklardan korunmak için bugünden adım atın," diyor Dyt. Mısra Aydın.
Bakmadan Geçme


